Là người sử dụng Internet, chắc hẳn phần lớn chúng ta đã nghe hoặc ít nhất là đã thấy từ “Mạng LAN”. Vậy mạng LAN là gì? Nó được sử dụng như thế nào? Hãy cùng Net Center tìm hiểu trong bài viết này.
Mạng LAN là gì?
Mạng LAN (Local Area Network) hay còn gọi là mạng cục bộ, là một hệ thống mạng liên kết các thiết bị điện tử ở cùng một vị trí địa lý nhất định, chẳng hạn như trong một tòa nhà, một công ty hoặc một trường học. Mục tiêu chính của mạng LAN là chia sẻ tài nguyên và thông tin giữa các thiết bị trong phạm vi hạn chế này.
Kết nối này có thể được thực hiện qua sợi cáp LAN hoặc kết nối không dây (Wifi) trong không gian hẹp. Do đó, nó chỉ có thể sử dụng trong phạm vi giới hạn như phòng làm việc, trong nhà, trường học…
Mạng LAN hoạt động như thế nào?
Mạng LAN được xây dựng dựa trên các thành phần chính như máy tính, switch, router và cáp mạng. Mỗi máy tính trong mạng LAN có thể được kết nối với nhau thông qua switch, cho phép truyền dữ liệu giữa các máy tính trong mạng. Switch là một thiết bị chuyển mạch thông minh, nó quản lý và điều khiển lưu lượng dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng LAN.
Khi một máy tính trong mạng LAN muốn gửi dữ liệu đến một máy tính khác, nó sẽ tạo ra các gói dữ liệu và gắn vào địa chỉ MAC (Media Access Control) của máy tính đích. Switch sẽ chuyển tiếp các gói dữ liệu này và chỉ gửi đến máy tính có địa chỉ MAC tương ứng. Điều này giúp giảm lưu lượng mạng và tăng hiệu suất truyền dữ liệu trong mạng LAN.
Công dụng của mạng LAN
Mạng LAN có nhiều công dụng quan trọng trong môi trường văn phòng, doanh nghiệp và giáo dục. Dưới đây là một số công dụng chính của mạng LAN:
- Chia sẻ tài nguyên: Mạng LAN cho phép chia sẻ các tài nguyên như máy in, file và ổ cứng chung giữa các máy tính trong mạng, giúp tăng tính linh hoạt và hiệu suất làm việc.
- Truy cập dữ liệu từ xa: Mạng LAN có thể được kết nối với mạng WAN (Wide Area Network) để cung cấp truy cập từ xa đến dữ liệu và tài nguyên trong mạng LAN thông qua Internet.
- Tích hợp dịch vụ: Mạng LAN cung cấp khả năng tích hợp các dịch vụ như điện thoại IP, video hội nghị và truyền hình IP, giúp tạo ra một môi trường làm việc đa phương tiện tiện ích và tiết kiệm chi phí.
- Cho phép tất cả các thiết bị lưu trữ dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp được tập trung tại một vị trí.
- Bảo vệ các thiết bị kết nối mạng LAN bằng các công cụ bảo mật mạng.
2 loại mạng LAN cơ bản nhất
Có 2 loại mạng LAN cơ bản nhất là Ethernet và Wi-Fi.
- Ethernet: Đây là công nghệ kết nối dây được sử dụng phổ biến trong mạng LAN. Nó sử dụng các cáp mạng vật lý, chẳng hạn như cáp Cat5e hoặc Cat6, để kết nối các thiết bị trong mạng. Ethernet thường đạt tốc độ truyền dữ liệu từ 10 Mbps (Ethernet cổ điển) đến 1000 Mbps (Gigabit Ethernet), và ngày nay có thể đạt tốc độ lên đến 10 Gbps (10 Gigabit Ethernet).
- Wi-Fi: Được sử dụng trong mạng LAN không dây, Wi-Fi cho phép kết nối các thiết bị với mạng thông qua sóng radio. Wi-Fi cung cấp sự linh hoạt và tiện lợi cho người dùng, cho phép truy cập mạng từ xa và không cần cáp mạng vật lý.
Mô hình kết nối mạng LAN
Có nhiều mô hình kết nối mạng LAN khác nhau, tùy thuộc vào quy mô và yêu cầu của tổ chức. Dưới đây là một số mô hình phổ biến:
- Mạng LAN đơn giản: Trong mô hình này, các máy tính và thiết bị trong mạng LAN được kết nối trực tiếp với một switch duy nhất. Đây là mô hình phổ biến cho các hộ gia đình hoặc văn phòng nhỏ.
- Mạng LAN với nhiều switch: Trong mạng LAN lớn hơn, có thể sử dụng nhiều switch để kết nối các phân vùng mạng. Các switch này sẽ được kết nối lại với nhau để tạo thành một mạng LAN lớn hơn và đáng tin cậy hơn.
- Mạng LAN có mạng con: Khi mạng LAN phân chia thành các mạng con (subnet), các máy tính trong mạng sẽ được phân vào các nhóm nhỏ hơn dựa trên địa chỉ IP. Các router sẽ được sử dụng để kết nối các mạng con với nhau và cho phép truyền dữ liệu giữa chúng.
- Mạng LAN ảo (VLAN): VLAN là một phương pháp chia mạng LAN thành các đoạn mạng logic, không bị ràng buộc bởi địa lý. Điều này cho phép tạo ra các nhóm máy tính có thể giao tiếp với nhau nhưng không cần kết nối vật lý. VLAN giúp tăng tính an ninh và quản lý linh hoạt trong mạng LAN.
Cấu trúc liên kết mạng là phần tóm tắt về cách các thiết bị trong mạng LAN được kết nối với nhau và cách dữ liệu được truyền từ một thiết bị sang thiết bị khác. Sau đây là 5 cấu trúc phổ biến bao gồm:
- Star
- Ring
- Mesh
- Bus
- Tree
Giải đáp thắc mắc về mạng LAN
Cổng mạng LAN (RJ45) trên PC (máy tính, laptop) là gì?
Cổng mạng LAN RJ45 là một loại cổng vật lý được sử dụng để kết nối máy tính, laptop hoặc các thiết bị mạng khác với switch hoặc router trong mạng LAN. Nó sử dụng đầu cáp RJ45 để kết nối và truyền dữ liệu qua cáp mạng.
Thiết lập hệ thống mạng LAN cần gì?
Để thiết lập một hệ thống mạng LAN, bạn cần các thành phần sau:
- Switch: Đây là thiết bị chính để kết nối các máy tính và thiết bị trong mạng LAN với nhau.
- Cáp mạng: Sử dụng cáp mạng Ethernet (thường là cáp Cat5e hoặc Cat6) để kết nối các thiết bị với switch.
- Router: Đôi khi cần sử dụng router để kết nối mạng LAN với mạng WAN hoặc Internet.
- Máy tính và thiết bị: Các máy tính, laptop, máy in và các thiết bị khác cần được kết nối với mạng LAN thông qua switch và cáp mạng.
Khác biệt giữa mạng LAN và mạng WAN là gì?
Một số điểm khác biệt như:
| Điểm khác biệt | Mạng LAN (Local Area Network) | Mạng WAN (Wide Area Network) |
|---|---|---|
| Phạm vi | Là một hệ thống mạng nội tại, kết nối các thiết bị trong một vùng địa lý nhất định, như trong một tòa nhà hoặc một công ty. | Là một hệ thống mạng lớn hơn, liên kết các mạng LAN từ xa với nhau, thường thông qua các kết nối rộng, chẳng hạn như cáp quang, mạng di động hoặc liên kết vệ tinh. |
| Chia sẻ, kết nối | Mạng LAN có phạm vi hạn chế và thường được sử dụng để chia sẻ tài nguyên và truyền dữ liệu trong một tổ chức nhỏ. | Mạng WAN cho phép kết nối các mạng LAN từ xa với nhau, tạo thành một hệ thống mạng lớn hơn và cho phép truy cập từ xa đến tài nguyên và dịch vụ. |
Mạng LAN ảo là gì?
Mạng LAN ảo (Virtual LAN – VLAN) là một phương pháp chia mạng LAN thành các đoạn mạng logic, không bị ràng buộc bởi địa lý. Điều này cho phép tạo ra các nhóm máy tính có thể giao tiếp với nhau nhưng không cần kết nối vật lý. VLAN giúp tăng tính linh hoạt, an ninh và quản lý trong mạng LAN.
Ví dụ, trong một công ty, có thể tạo ra các VLAN khác nhau cho các bộ phận khác nhau như bộ phận kỹ thuật, bộ phận kế toán và bộ phận tiếp thị. Mỗi VLAN sẽ có địa chỉ IP riêng và các máy tính trong cùng một VLAN có thể truy cập và giao tiếp với nhau nhưng không thể truy cập vào các VLAN khác.
Lời kết
Mạng LAN đóng vai trò quan trọng trong việc chia sẻ tài nguyên và truyền thông giữa các thiết bị trong một vùng địa lý nhất định. Nó cung cấp tính linh hoạt, hiệu suất và tiện ích cho các tổ chức và cá nhân. Việc hiểu và áp dụng các khái niệm cơ bản về mạng LAN có thể giúp tối ưu hóa việc sử dụng mạng và tăng cường hiệu suất làm việc.
